محلول های ضد عفونی کننده پوست به طور گسترده ای برای کنترل عفونت ها استفاده می شوند. آنها میکروارگانیسم هایی مانند باکتری ها، ویروس ها و قارچ ها را با استفاده از مواد شیمیایی به نام بیوسیدها از بین می برند. در حالی که از مواد ضدعفونی کننده برای از بین بردن میکروب ها بر روی سطوح غیر زنده استفاده می شود، محلول های ضد عفونی کننده پوست میکروارگانیسم های موجود روی پوست را نابود می سازد.
موارد استفاده محلول های ضدعفونی کننده
ضد عفونی کننده ها به دلایل مختلفی استفاده می شوند. برخی از رایج ترین کاربردهای آنها عبارتند از:
- شستن و ضدعفونی کردن دست ها
- جلوگیری از ایجاد عفونت در زخم های جزئی
- ضد عفونی کردن پوست قبل از جراحی یا سایر اقدامات پزشکی
- ضد عفونی کردن غشاهای مخاطی قبل از عمل پزشکی
ضد عفونی کننده عمدتا برای کاهش سطح میکروارگانیسم ها بر روی پوست و غشاهای مخاطی استفاده می شود. پوست و غشاهای مخاطی دهان، بینی و واژن خانه تعداد زیادی از میکروارگانیسم ها(که معمولاً بی ضرر هستند) هستند.
هنگامی که پوست یا غشای مخاطی در جراحی آسیب دیده یا پاره می شود، از ضد عفونی کننده هابرای استریل کردن ناحیه موردنظر و کاهش احتمال عفونت استفاده می شود.
افرادی که در حال درمان بیماران دارای زخم یا سوختگی هستند، باید دست های خود را با محلول ضد عفونی کننده بشویند تا خطر عفونت متقاطع را به حداقل برسانند.
انواع محلول ضدعفونی کننده پوست
آنتی سپتیک ها یا محلول های ضدعفونی کننده به طور گسترده در مراقبت های بهداشتی برای از بین بردن یا توقف رشد میکروب ها بر روی پوست و غشاهای مخاطی استفاده می شوند. آنها در محیط های عمومی و خانگی برای درمان زخم های جزئی و تمیز کردن دست ها هم استفاده می شوند.
تفاوت فاحشی بین ضد عفونی‌کننده‌های مورد استفاده در مراکز مراقبت‌های بهداشتی و آنهایی که در دسترس مصرف‌کنندگان است، وجود دارد.
ضد عفونی کننده هایی که در دسترس مراقبان بهداشتی است توسط متخصصان در محیط هایی مانند بیمارستان ها، خانه های سالمندان، مطب پزشکان و کلینیک ها استفاده می شود. از این مواد معمولا قبل از انجام هرگونه اقدام پزشکی استفاده می شود. کارکنان مراقبت های بهداشتی بیشتر از مصرف کنندگان از ضد عفونی کننده ها استفاده می کنند.
ضد عفونی کننده هایی که در دسترس عموم مردم هستند در مکان هایی مانند مهدکودک ها، مدارس و خانه ها استفاده می شوند. این محصولات می توانند در اکثر فروشگاه های مواد غذایی و داروخانه ها خریداری شوند.
طبقه بندی ضدعفونی کننده های پوست براساس ساختار شیمیایی
ضد عفونی کننده ها بر اساس ساختار شیمیاییشان هم طبقه بندی می شوند. همه آنها رشد میکروب ها را روی پوست شما از بین می برند یا کند می کنند. برخی از آنها برای اهداف خاصی بهتر از دیگری عمل می کنند. چند نوع از محلول های ضدعفونی کننده پوست عبارتند از:
- اتیل الکل و ایزوپروپیل الکل: برای ضد عفونی کردن پوست قبل از آمپول زدن و ضدعفونی کردن دست استفاده می شود.
- مشتق های فنل هالوژنه: در محلول های تمیز کننده و صابون های درجه پزشکی استفاده می شود
- کلرهگزیدین و سایر دیگوانیدها: قبل از عمل استفاده می شود
- رنگ آنتی باکتریال: برای درمان سوختگی و زخم استفاده می شود
- پراکسید و پرمنگنات: به عنوان دهانشویه و برای ضد عفونی کردن پوست استفاده می شود
- ترکیب آمونیوم کواترنر: به عنوان ضد عفونی کننده پوست استفاده می شود.
اقدامات احتیاطی هنگام استفاده از محلول های ضدعفونی کننده
محلول های ضدعفونی کننده قوی باید قبل از استفاده روی پوست رقیق شوند، زیرا محصولات غلیظی مانند کلرهگزیدین ممکن است باعث سوختگی شیمیایی یا درماتیت تماسی تحریک کننده شدید شود. تماس طولانی مدت با آنتی سپتیک رقیق نیز می تواند باعث درماتیت تماسی فرسایشی شود.
آنتی سپتیک خریداری شده از داروخانه نباید بیش از یک هفته استفاده شود. اگر قسمتی از پوست که روی آن از محلول های ضدعفونی کننده استفاده می کنید حالت غیرعادی پیدا کرد، حتما با یک پزشک متخصص مشورت کنید.
برای درمان آفتاب سوختگی یا عفونت عمقی پوست از مواد ضد عفونی کننده استفاده نکنید. به یاد داشته باشید که ضد عفونی کننده فقط میکروارگانیسم های موجود در سطح بافت را کاهش می دهد و برای درمان عفونت در بافت ها به آنتی بیوتیک نیاز است.
افراد مبتلا به آلرژی از هر نوعی باید قبل از استفاده از یک محصول ضد عفونی کننده بدون نسخه با پزشک یا داروساز مشورت کنند. برخی از ضد عفونی کننده ها می توانند پوست را تحریک کرده و باعث درماتیت تماسی آلرژیک شوند. گزارش شده است که کلرهگزیدین در برخی موارد باعث آنافیلاکسی می شود.
خطرات محلول های ضد عفونی کننده
به طور کلی محلول های ضدعفونی کننده امن محسوب می شوند. اما بهتر است همیشه جانب احتیاط را رعایت کنید و برای کاهش خطر آسیب ناشی از استفاده از محلول های ضدعفونی‌کننده دستورالعمل محصول را بخوانید و دنبال کنید. یادتان باشد که:
- هرگز محصولات مختلف را با هم مخلوط نکنید.
- از محلول های ضدعفونی کننده بیشتر از آنچه توصیه می شود استفاده نکنید.
- محلول های ضدعفونی کننده را از دسترس کودکان دور نگه دارید.
- فقط زمانی از ضدعفونی کننده دست استفاده کنید که آب و صابون در دسترس نباشد.
در صورتی که علائم زیر را مشاهده کردید بهتر است به یک پزشک مراجعه کنید:
- سرفه
- تنگی نفس
- خس خس سینه
- حالت تهوع
- آبریزش از چشم
- سوزش چشم
- تحریک گلو یا بینی
- آبریزش بینی
جمع بندی
از محلول های ضدعفونی کننده برای استریل کردن سطح پوست یا مخاط های بدن استفاده می شود. این محلول ها به طور کلی ایمن هستند و عوارض جانبی خاصی ندارند.
شرکت سپیدار پمپ یکی از بزرگترین تولیدکننده های پمپ محصولات آرایشی و بهداشتی، با همکاری با بهترین شرکت های سازنده محلول ها و مواد ضدعفونی کننده، در جهت افزایش سطح بهداشت جامعه تلاش می کند.
منابع:
https://dermnetnz.org/topics/antiseptic
