تاریخچه تولید پلاستیک
تولید پلاستیک تقریباً از دهه ۱۹۵۰ آغاز شد. درواقع تولید این گروه از مواد توانست تحول عظیمی در اقتصاد و امور اجتماعی جهان ایجاد کند. همان‌طور که می‌دانید امروزه تقریباً همه افراد در هر مکانی و به‌صورت روزانه و در زندگی خود به گونه‌ای از وسایل پلاستیکی بهره می‌برند. پلاستیکها به دلایل متعددی از جمله:
– تنوع بالا
-هزینه کم
– در دسترس بودن
یک ماده حیاتی در زندگی امروز به حساب می‌آیند. به‌طور عمده، این مواد از طریق گرما به دامنه‌ای وارد می‌شوند که میتوان انها را فراوری نمود و از طریق فناوری‌های نوین آن‌ها را به الیاف فیلم یا اشکالی با پیچیدگی‌های حیرت‌انگیز تبدیل کرد. اما قبل از اشاره به ماهیت پلاستیک، تعریف پلاستیک و انواع آن اجازه بدهید کمی بیشتر به پلاستیک در دنیای امروز بپردازیم
زندگی امروز با موادی به نام پلاستیکها ارتباط تنگاتنگی پیدا کرده‌است.
اگر به اطراف خود نگاه کنید می‌توانید کاربرد این مواد را به‌وضوح در زندگی خود مشاهده کنید.
این مواد درواقع دسته‌ای از مواد مصنوعی هستند که از طریق فرایند پلیمریزاسیون تولید می‌شوند و این قابلیت را دارند که به اشکال مختلف تبدیل شوند.
نخستین پلاستیک در آمریکا، نیترات سلولز بوده‌است که تولید آن به ۱ قرن پیش بازمی‌گردد. این پلاستیک درواقع جایگزین عاج فیل شده‌است.
پس‌از پایان یافتن جنگ جهانی دوم پلاستیکها به‌صورت گسترده در ساختمان بناها مورد استفاده قرار گرفته‌اند.
برای فرآوری این مواد ، لازم است که از موادی مانند آنتی‌اکسیدان‌ها، پایدار کننده‌ها، رنگ‌ها لغزنده کننده‌ها، عوامل ضد شکاف و غیره استفاده کرد.
همین امر باعث میشود تا پلاستیکها در اثر حرارت وارد واکنش شیمیایی شوند.
به‌همین دلیل توصیه میشود که از خوردن مواد غذایی در ظروف پلاستیکی اجتناب شود.
امروزه کاربرد مواد پلاستیکی در زندگی فراوان است.
برای مثال به‌تازگی این مواد در کارهای ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
برای تولید عدسی‌ها و پنجره هواپیماها از پلاستیک استفاده میشود در همه‌جا می‌توانید کیسه یا کیف‌های پلاستیکی را مشاهده کنید.
برای ساخت سطل، لیوان، مسواک، شانه و غیره از پلاستیک استفاده میشود.
برای عایق‌سازی گرمایی و سرمایی از انواع پلاستیک استفاده میشود. برای تولید وسایل پزشکی، وسایل اتاق عمل و جراحی از این محصول استفاده میشود.
همچنین در تولید پمپهای غلیظ پاش از این ماده استفاده میشود.
ویژگی های مثبت پلاستیک و علت مصرف فراگیر آن
-سبکی نسبت‌به فلزات و سایر مواد
– عایق بودن در برابر الکتریسیته و ساخت انواع کلید، سرپیچ، پریز و غیره
– شفافیت که این ویژگی باعث میشود پلاستیکها در برخی موارد جایگزین شیشه شوند
-رنگ‌پذیری که باعث میشود در خط تولید نیاز به رنگ‌آمیزی نداشته باشد.
-مقاومت بالا که قابلیت استفاده از پلاستیکها را در شرایط مختلف جوی ایجاد می‌کند.
– مقاومت در برابر خوردگی که باعث استفاده از پلاستیکها در صنایع شیمیایی و بهداشتی میشود -عدم رشد میکروب‌ها، انگل‌ها، قارچ‌ها بر روی پلاستیک باعث استفاده از آن‌ها در موارد مختلف پزشکی، داروسازی، جراحی و غیره میشود.
-عایق حرارتی
– ارزان بودن
مضرات و نقاط منفی پلاستیک ها
اگر چه امروزه کاربرد پلاستیکها در زندگی ما به‌وفور مشاهده میشود،
ولی نمی‌توان از مضرات استفاده از آن‌ها چشم‌پوشی کرد. ظروف یکبارمصرف از جمله مواد هستند که امروزه بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند.
-این مواد در مواجهه با دمای بالای ۶۵ درجه سانتی‌گراد و در مجاورت چربی‌ها و مواد اسیدی واکنش داده و گازهای سمی تولید می‌کنند که سرطان‌زایی آن‌ها ثابت شده‌است.
-همچنین کیسه‌ها در صورت ورود به محیط‌زیست دریایی وارد زنجیره غذایی جانوران دریایی می‌شوند و می‌توانند باعث مرگ آن‌ها شوند
-این کیسه‌ها حتی پس‌از مرگ جانوران سالم باقی می‌مانند و مجدداً به چرخه محیط‌زیست برمی‌گردند -همچنین درصورتی‌که پلاستیکها به‌عنوان زباله دفن شوند،
به‌علت تجزیه آرام و کند در محل دفن، می‌توانند شیرابه تشکیل داده و آب‌های زیرزمینی را آلوده کنند.
همچنین به‌علت ساخته شدن مواد پلاستیکی از منابع نفتی تولید آن‌ها موجب از بین رفتن منابع محدود و سرمایه‌های ملی میشود.
پلاستیک چیست؟
درواقع مواد پلاستیکی هستند که پس‌از دیدن حرارت به مایع تبدیل می‌شوند و پس‌از آن طی فرآیندی در اثر از دست دادن حرارت سخت می‌شوند مانند نایلون.
از ویژگی مهم ترمو پلاستیکها این است که هر چند بار که بخواهی می‌توانی آن‌ها را بارها ذوب کرده و تغییر فرم داده.
تقسیم بندی پلاستیکها:
پلاستیکها در مهم‌ترین تقسیم‌بندی به ۲ گروه اصلی تقسیم می‌شوند :
1-ترموپلاست ها
2- ترموست ها
ترموپلاست ها خود به چند زیرگروه تقسیم می‌شوند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.
تقسیم بندی پلاستیک های ترموپلاست
1-1پلی الفین ها:
پلی الفین ها اولین زیرگروه از خانواده ترموپلاست ها هستند. مهم‌ترین پلیمر صنعتی که تا به امروز مورد استفاده قرار گرفته‌است الفین‌های بسپار شده می‌باشد الفین‌ها نوعی هیدروکربن هستند که در اتم آن یک جفت کربن با پیوندهای دوتایی به‌هم متصل شده‌است این مواد در اغلب حالات از گازهای طبیعی و یا ذرات کم‌وزن نفت گرفته می‌شوند و خود دارای ۲ عضو مهم می‌باشند:
* پلاستیک پلی‌اتیلن PE
پلی‌اتیلن از رایج‌ترین و پرکاربردترین پلاستیکهای مهندسی است. این ماده در چگالی های مختلفی تولید میشود که هر کدام ویژگی منحصربه‌فردی دارد انواع پلی‌اتیلن کم چگالی در تولید کیسه‌های پلاستیکی، کیسه‌های خرید، ظروف غذا و بسته‌بندی‌های یکبارمصرف کاربرد دارد. پلی‌اتیلن با چگالی متوسط در تولید لوله‌های گاز فیلم‌های کوچک، کیسه‌های حامل و غیره کاربرد دارد.
پلی‌اتیلن با چگالی بالا در تولید بطری‌های پلاستیکی لوله‌کشی آب و فاضلاب، قایق و صندلی‌های تاشو کاربرد دارد. درواقع تولید پمپهای غلیظ پاش نیز از این دسته پلی‌اتیلن می‌باشد. پلی‌اتیلن با وزن مولکولی بسیار بالا که در ساخت و تولید زره نظامی، زانو و ستون فقرات و اسکیت روی یخ مصنوعی کاربرد دارد.
* پلاستیک پلی پروپیلن PP
این پلاستیک از انعطاف‌پذیرترین پلاستیکهای جهان است که در برابر حرارت و اسیدها نیز مقاومت بالایی دارد. پایداری و همچنین قیمت مناسب این پلاستیک سبب شده تا کاربردهای فراوانی در صنایع مختلف از جمله:ساخت خودرو و تجهیزات پزشکی، ظروف مواد غذایی، ساخت چمدان، ظروف دارو، تولید طناب و الیاف و ساخت مخازن سوخت و مواد شیمیایی داشته باشد. از دیگر ویژگی‌های خوب این نوع پلاستیک این است که از ضایعات ان استفاده‌های بسیار زیادی میشود.
2-1-پلیمرهای وینیلی:
این پلیمرها از منومر های وینیلی تهیه می‌شوند منومر های وینیلی مولکول‌های کوچک شامل باندهای دوگانه کربن کربن هستند پلیمرهای وینیلی بزرگ‌ترین گروه پلیمرها را تشکیل می‌دهند. در زیر به چند زیر گروه مهم اشاره میکنیم:
*پلی وینیل کلرایدP. V. C
این ماده ازجمله پلاستیکهای ترکیبی بوده که از انعطاف و مقاومت به‌سزایی برخوردار است. موارد کاربرد آن در ساخت ویترین فروشگاه‌ها، نمایشگاه‌ها و کیوسک‌ها می‌باشد. از دیگر کاربردهای آن میتوان: مصالح ساختمانی، ساخت درب‌ها و پنجره‌ها، تولید بسته‌های مواد غذایی، محصولات لوله‌کشی، روکش کابل‌های برق، پوشاک، لوله‌های پزشکی، لوله‌های آب و فاضلاب، بسته‌بندی قرص‌ها، دمپایی‌های پلاستیکی، شلنگ قایق و کف‌پوش ساختمان را نام برد.
*پلی وینیل استاتP. V. A
همان چسب مصرفی معروف که در ساخت لوازم خانگی استفاده میشود
*پلی وینیل بوتیرالP. V. B
چسبی است که در چسباندن شیشه‌های ایمنی خودروها استفاده میشود.
3-1-پلیمرهای فلوئوردار:
نوعی از پلیمرها می‌باشند که حاوی اتم‌های فلوئور هستند این نوع پلیمرها در مقابل اسیدها و بازها مقاومت زیادی دارند. تفلون ها نمونه اصلی این پلیمرها هستند. مزیت اصلی این پلیمرها اصطکاک بسیار پایین آن‌ها می‌باشد از این ترکیبات در ساخت ظروف نچسب استفاده میشود. ۳ زیرگروه اصلی پلیمرهای فلوئور دار عبارت‌اند از:
*پلی وینیل فلورایدP. V. F
این پلیمر کمترین مقاومت شیمیایی را در بین فلوئوروپلیمرها دارد. کاربرد آن در لمینت های مقاوم در برابر شرایط جوی، قسمت‌های داخلی هواپیما، قطعات الکتریکی و الکترونیکی می‌باشد.
*پلی تترا فلوئوراتیلن P. T. F. E
تفلون یک ماده پلیمری است که از ضریب اصطکاک پایینی برخوردار است و در ظروف نچسب استفاده میشود. ازآنجایی‌که این پلیمر به‌ندرت توسط بدن انسان دفع میشود در پزشکی کاربرد دارد و میتوان از آن در ساخت اعضای مصنوعی بدن استفاده کرد. این پلیمر وزنی سبک با ساختار محکمی دارد و دارای خاصیت شیمیایی خنثی یا بی‌اثر با اکثر مواد شیمیایی صنعتی است. پلی تترا فلوئور و اتیلن دارای رنج گسترده حرارتی است. تفلون مقاومت بسیار خوبی در برابر نفوذ دارد. از قابلیت‌های تفلون ترکیب با افزودنی‌ها جهت افزایش سختی و دوام است.
* پلیمرA. B. S
این پلیمر یک پلاستیک ارزان‌قیمت مهندسی است که جزء پلاستیکهای گرمانرم بوده و دارای ساختاری آمورف است. این پلاستیکها به دلیل خواص متعادل مکانیکی، حرارتی و شیمیایی کاربرد وسیعی دارند و معمولاً در زمینه تولید بدنه یخچال، بدنه کامپیوتر، ساخت عایق برودتی و صنایع آبکاری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
پلاستیک چیست؟
4-1-پلی استایرنP. S:
پلی استایرن پلاستیکی محکم ضربه‌پذیر و شفاف است که در تولید ظروف یکبارمصرف غذا, ساخت قطعات الکتریکی، عایق برودتی در یخچال و فریزر، عایق صوتی و حرارتی در سقف و دیوار، بدنه تلویزیون، رادیو و ساعت، لوازم ساختمانی و انواع فوم بسته‌بندی، کاربرد دارد. همچنین از این پلاستیک در پوشش دوچرخه و موتورسیکلت نیز استفاده میشود.
5-1-پلاستیکهای آکریلیکی
از نام تجاری پلاکسی گلاس یا لوسیت برای پلاستیکهای آکریلیک استفاده میشود. این نوع پلاستیکها شفاف بوده و بهتر از شیشه نور را از خود عبور می‌دهد. کاربرد این نوع پلاستیک در ساخت تابلوی علائم، چراغ عقب اتومبیل و غیره می‌باشد. مقاومت آن در برابر اشعه ماورا بنفش خوب اما در برابر خراش و سایش ضعیف است.
6-1-نایلون یا پلی آمیدP. A:
پلی آمید که به اسم نایلون شناخته شده‌است از جمله پلاستیکهای بسیار مقاوم است که در مقایسه با پلاستیکهای دیگر قیمت نسبتاً بالایی دارد. به دلیل استحکام و مقاومت بالای نایلون از آن در مواردی که به مقاومت بالا، فشار زیاد و انعطاف‌پذیری بالا نیاز باشد، استفاده می‌کنند. از جمله کاربردهای مختلف پلی‌آمید میتوان به: ساخت دست کمربند ایمنی، لولا، تولید لباس‌های ضدآب، لوله بنرها و اجزای داخلی خودرو اشاره کرد.
7-1-پلی کربناتP. C:
این پلیمر می‌تواند به‌صورت گسترده در قالب‌سازی و تغییرات حرارتی کاربرد داشته باشد. این نوع پلاستیکها در صنایع شیمیایی نوین کاربرد دارند. این ماده برای اولین‌بار در سال ۱۹۵۰ به‌صورت تجاری عرضه شد از این پلیمر میتوان در صنایع اتومبیل جهت تزئینات داخلی خودرو,، ساخت داشبورد، ساخت سپر و شیشه‌های چراغ اتومبیل و در صنایع بهداشتی و پزشکی جهت ساخت بطری‌های شفاف، برای بسته‌بندی مواد غذایی و دارویی ساخت انواع عینک‌های طبی و صنعتی و همچنین تهیه لنزهای چشمی در رنگ‌های مختلف، لوازم دیالیز، آندوسکوپی و انتقال خون و ساخت آمپول بدون سوزن، در صنایع برق و کامپیوتر استفاده کرد. همچنین در صنایع ایمنی جهت ساخت کلاه ایمنی، عینک‌های ایمنی، ماسک‌های گاز نیز استفاده میشود.
سپیدار پمپ تولید کننده پمپ های غلیظ پاش
