ترمو پلاست ها یا گرمانرم چیست؟
پلاستیک‌ها به‌طورکلی به ۲ دسته ترمو پلاستیک‌ها و ترموست ها تقسیم می‌شوند.
دسته ترمو پلاستیک‌ها درواقع پلیمرهایی هستند که می‌توان آن‌ها را با دادن حرارت مجدداً ذوب کرد، بدون این‌که دارای تغییر شیمیایی شوند این پلیمرها در اثر حرارت به‌راحتی ذوب‌شده و مانند مایعات جاری می‌شوند.
ویژگی بسیار مهم این دسته از پلاستیک‌ها قابلیت بازیافت آن‌هاست همچنین ترمو پلاستیک‌ها بر اساس بلورینگی خود به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند.
*دسته بندی ترمو پلاست ها:
ترمو پلاست ها براساس قابلیت بلورینگی به ۲ دسته تقسیم می‌شوند:
آمورف ها
ترمو پلاست هایی که در نواحی بلورین واقع نشده‌اند و به‌طور معمول شفاف هستند
از شناخته‌شده‌ترین نوع آمورف ها می‌توان به پلی کربنات‌ها و پلی استایرن ها اشاره کرد.
بلورین ها
دسته دوم که قابلیت بلورین شدن را دارند. به‌طور هم‌زمان هر دو نواحی بلورین و قابلیت آمورف را دارا هستند. به این گروه نیمه بلورین گفته می‌شود پلی اتیلن‌ها، پلی امیدها و پلی پروپیلن‌ها جزو این دسته قرار می‌گیرند.
انواع پلیمرهای ترموپلاست ها:
1-پلی الفین ها:
پلی الفین ها اولین زیرگروه از خانواده ترموپلاست ها هستند. مهم‌ترین پلیمر صنعتی که تا به امروز مورد استفاده قرار گرفته‌است
الفین‌های بسپار شده می‌باشد و خود دارای ۲ عضو مهم می‌باشند:
* پلاستیک پلی‌اتیلن PE
پلی‌اتیلن از رایج‌ترین و پرکاربردترین پلاستیکهای مهندسی است.
این ماده در چگالی های مختلفی تولید می‌شود که هر کدام ویژگی منحصربه‌فردی دارد انواع پلی‌اتیلن کم چگالی در تولید کیسه‌های پلاستیکی، کیسه‌های خرید، ظروف غذا و بسته‌بندی‌های یکبارمصرف کاربرد دارد.
پلی‌اتیلن با چگالی متوسط در تولید لوله‌های گاز فیلم‌های کوچک، کیسه‌های حامل و غیره کاربرد دارد.
پلی‌اتیلن با چگالی بالا در تولید بطری‌های پلاستیکی لوله‌کشی آب و فاضلاب، قایق و صندلی‌های تاشو کاربرد دارد.
درواقع تولید پمپ‌های غلیظ پاش نیز از این دسته پلی‌اتیلن می‌باشد.
پلی‌اتیلن با وزن مولکولی بسیار بالا که در ساخت و تولید زره نظامی، زانو و ستون فقرات و اسکیت روی یخ مصنوعی کاربرد دارد.
* پلاستیک پلی پروپیلن PP
این پلاستیک از انعطاف‌پذیرترین پلاستیکهای جهان است که در برابر حرارت و اسیدها نیز مقاومت بالایی دارد.
پایداری و همچنین قیمت مناسب این پلاستیک سبب شده تا کاربردهای فراوانی در صنایع مختلف از جمله:ساخت خودرو و تجهیزات پزشکی، ظروف مواد غذایی، ساخت چمدان، ظروف دارو، تولید طناب و الیاف و ساخت مخازن سوخت و مواد شیمیایی داشته باشد.
از دیگر ویژگی‌های خوب این نوع پلاستیک این است که از ضایعات ان استفاده‌های بسیار زیادی می‌شود.
2-پلیمرهای وینیلی:
این پلیمرها از منومر های وینیلی تهیه می‌شوند.
پلیمرهای وینیلی بزرگ‌ترین گروه پلیمرها را تشکیل می‌دهند. در زیر به چند زیر گروه مهم اشاره میکنیم:
*پلی وینیل کلرایدP. V. C
این ماده ازجمله پلاستیکهای ترکیبی بوده که از انعطاف و مقاومت به‌سزایی برخوردار است.
موارد کاربرد آن در ساخت ویترین فروشگاه‌ها، نمایشگاه‌ها و کیوسک‌ها می‌باشد.
از دیگر کاربردهای آن می‌توان: مصالح ساختمانی، ساخت درب‌ها و پنجره‌ها، تولید بسته‌های مواد غذایی، محصولات لوله‌کشی، روکش کابل‌های برق، پوشاک، لوله‌های پزشکی، لوله‌های آب و فاضلاب، بسته‌بندی قرص‌ها، دمپایی‌های پلاستیکی، شلنگ قایق و کف‌پوش ساختمان را نام برد.
*پلی وینیل استاتP. V. A
همان چسب مصرفی معروف که در ساخت لوازم خانگی استفاده می‌شو:
*پلی وینیل بوتیرالP. V. B
چسبی است که در چسباندن شیشه‌های ایمنی خودروها استفاده می‌شود.
3-پلیمرهای فلوئوردار:
نوعی از پلیمرها می‌باشند که حاوی اتم‌های فلوئور هستند این نوع پلیمرها در مقابل اسیدها و بازها مقاومت زیادی دارند.
تفلون ها نمونه اصلی این پلیمرها هستند.
مزیت اصلی این پلیمرها اصطکاک بسیار پایین آن‌ها می‌باشد از این ترکیبات در ساخت ظروف نچسب استفاده می‌شود. ۳ زیرگروه اصلی پلیمرهای فلوئور دار عبارت‌اند از:
*پلی وینیل فلورایدP. V. F
این پلیمر کمترین مقاومت شیمیایی را در بین فلوئوروپلیمرها دارد. کاربرد آن در لمینت های مقاوم در برابر شرایط جوی، قسمت‌های داخلی هواپیما، قطعات الکتریکی و الکترونیکی می‌باشد.
*پلی تترا فلوئوراتیلن P. T. F. E
تفلون یک ماده پلیمری است که از ضریب اصطکاک پایینی برخوردار است و در ظروف نچسب استفاده می‌شود.
ازآنجایی‌که این پلیمر به‌ندرت توسط بدن انسان دفع می‌شود در پزشکی کاربرد دارد و می‌توان از آن در ساخت اعضای مصنوعی بدن استفاده کرد.
این پلیمر وزنی سبک با ساختار محکمی دارد و دارای خاصیت شیمیایی خنثی یا بی‌اثر با اکثر مواد شیمیایی صنعتی است.
پلی تترا فلوئور و اتیلن دارای رنج گسترده حرارتی است. تفلون مقاومت بسیار خوبی در برابر نفوذ دارد.
از قابلیت‌های تفلون ترکیب با افزودنی‌ها جهت افزایش سختی و دوام است.
* پلیمرA. B. S
این پلیمر یک پلاستیک ارزان‌قیمت مهندسی است که جزء پلاستیکهای گرمانرم بوده و دارای ساختاری آمورف است.
این پلاستیک‌ها به دلیل خواص متعادل مکانیکی، حرارتی و شیمیایی کاربرد وسیعی دارند و معمولاً در زمینه تولید بدنه یخچال، بدنه کامپیوتر، ساخت عایق برودتی و صنایع آبکاری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
4-پلی استایرنP. S:
پلی استایرن پلاستیکی محکم ضربه‌پذیر و شفاف است که در تولید ظروف یکبارمصرف غذا, ساخت قطعات الکتریکی، عایق برودتی در یخچال و فریزر، عایق صوتی و حرارتی در سقف و دیوار، بدنه تلویزیون، رادیو و ساعت، لوازم ساختمانی و انواع فوم بسته‌بندی، کاربرد دارد.
همچنین از این پلاستیک در پوشش دوچرخه و موتورسیکلت نیز استفاده می‌شود.
5-پلاستیکهای آکریلیکی
این نوع پلاستیک‌ها شفاف بوده و بهتر از شیشه نور را از خود عبور می‌دهد.
کاربرد این نوع پلاستیک در ساخت تابلوی علائم، چراغ عقب اتومبیل و غیره می‌باشد.
مقاومت آن در برابر اشعه ماورا بنفش خوب اما در برابر خراش و سایش ضعیف است.
6-نایلون یا پلی آمیدP. A:
پلی آمید که به اسم نایلون شناخته شده‌است از جمله پلاستیکهای بسیار مقاوم است که در مقایسه با پلاستیکهای دیگر قیمت نسبتاً بالایی دارد.
به دلیل استحکام و مقاومت بالای نایلون از آن در مواردی که به مقاومت بالا، فشار زیاد و انعطاف‌پذیری بالا نیاز باشد، استفاده می‌کنند.
از جمله کاربردهای مختلف پلی‌آمید می‌توان به:
ساخت دست کمربند ایمنی، لولا، تولید لباس‌های ضدآب، لوله بنرها و اجزای داخلی خودرو اشاره کرد.
7-پلی کربناتP. C:
این پلیمر می‌تواند به‌صورت گسترده در قالب‌سازی و تغییرات حرارتی کاربرد داشته باشد.
این نوع پلاستیک‌ها در صنایع شیمیایی نوین کاربرد دارند.
این ماده برای اولین‌بار در سال ۱۹۵۰ به‌صورت تجاری عرضه شد از این پلیمر می‌توان در صنایع اتومبیل جهت تزئینات داخلی خودرو,، ساخت داشبورد، ساخت سپر و شیشه‌های چراغ اتومبیل و در صنایع بهداشتی و پزشکی جهت ساخت بطری‌های شفاف، برای بسته‌بندی مواد غذایی و دارویی ساخت انواع عینک‌های طبی و صنعتی و همچنین تهیه لنزهای چشمی در رنگ‌های مختلف، لوازم دیالیز، آندوسکوپی و انتقال خون و ساخت آمپول بدون سوزن، در صنایع برق و کامپیوتر استفاده کرد.
همچنین در صنایع ایمنی جهت ساخت کلاه ایمنی، عینک‌های ایمنی، ماسک‌های گاز نیز استفاده می‌شود
